Zespół Antropologii Filozoficznej i Filozofii Społecznej

Dr hab. Jagna Brudzińska, prof. IFiS PAN – Kierownik
Prof. dr hab. Stanisław Czerniak 
Dr hab. Andrzej Gniazdowski, prof. IFiS PAN
Dr hab. Daniel Sobota, prof. IFiS PAN
dr Giulia Lanzirotti

ZESPÓŁ ANTROPOLOGII FILOZOFICZNEJ I FILOZOFII SPOŁECZNEJ powstał w 1995 roku. Obecnie zatrudnia na stałe czerech pracowników naukowych na stanowisku profesora oraz okresowo badaczkę na stanowisku post-doc. Dodatkowo przy Zespole afiliowani są dwaj stypendyści. Twórcą i wieloletnim kierownikiem zakładu był prof. dr Stanisław Czerniak, wybitny znawca filozofii niemieckiej i przedstawiciel antropologii filozoficznej XX wieku, stypendysta Fundacji Humboldta, obecnie emerytowany członek Zespołu. Od roku 2018 kierownikiem zakładu jest dr hab. Jagna Brudzińska, profesor IFiS PAN.

CELE I OBSZARY BADAWCZE
Zainteresowania badawcze pracowników Zespołu koncentrują się na problematyce podstaw i tożsamości teoretycznej współczesnej antropologii filozoficznej oraz jej związków z filozofią fenomenologiczną i społeczną w wymiarach historycznych i systematycznych. Szczególny nacisk kładziemy na możliwość dalszego rozwoju antropologii filozoficznej na gruncie fenomenologicznej teorii doświadczenia, wychodząc o fenomenologii Edmunda Husserla. Nasze innowacyjne badania w tym aspekcie odwołują się do metodologii fenomenologii genetycznej. Badania prowadzone są w wymiarze intra, inter- i transdyscyplinarnym a skupiają się na fenomenologicznej teorii ludzkiego doświadczenia, antropologii podmiotu w świecie życia oraz jego społecznych wymiarów – w dialogu z naukami o człowieku.

• Konkretne badania dotyczą określonych kategorii fenomenologicznie zorientowanej antropologii filozoficznej, takich jak wolność, interes, kompensacja, kontyngencja, mimesis, cielesność, performatywność, wrażliwość, odporność, konflikt, szczęście, lęk, nieświadomość, fantazja. (Brudzińska, Czerniak, Gniazdowski, Sobota)
• W wymiarze inter- i transdyscyplinarnym antropologii filozoficznej łączymy analizy fenomenologiczne z podejściem psychoanalitycznym torującym drogę także do nieświadomych aspektów ludzkiego doświadczenia oraz bierzemy pod uwagę rezultaty empirycznych badań psychologicznych, teorii Gestalt i nauk medycznych. Wiąże się to z krytyką stanowisk naturalistycznych i racjonalistycznych we współczesnych teoriach człowieka. (Brudzińska)
• Człowiek w świecie życia to z perspektywy fenomenologicznej istota społeczna. Istotnym aspektem naszych badań jest dlatego społeczne i społeczno-polityczne określenie ludzkiej natury. Poświęcone tym zagadnieniom badania prowadzone są w tradycji fenomenologicznej i hermeneutycznej a skupiają się na kategoriach intersubiektywności i wspólnoty (Brudzińska) oraz państwa, narodu i społeczeństwa (Gniazdowski).
• Jeśli chodzi o teorię polityczną, obok fenomenologii odwołujemy się do historii idei oraz historycznego horyzontu zjawisk społeczno-politycznych zajmując się krytyką ideologii i autorytaryzmu jak też zjawiskami migracji i integracji społecznej (Barkouski, Gniazdowski).
• W odniesieniu do zjawisk natury społecznej, nasz horyzont badawczy integruje krytyczną myśl szkoły frankfurckiej oraz socjologiczne teorie wiedzy i poznania. (Czerniak)
• Spośród nowych wątków badawczych warto wspomnieć o fenomenologicznym studium kultury materialnej, w nowatorski sposób łączących antropologię fenomenologiczną ze współczesnymi badaniami w dziedzinie archeologii. (Lanzirotti)

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA
Grupa badawcza ma szerokie powiązania międzynarodowe i współpracuje między innymi z:

• Niemcy (Archiwum Husserla, Uniwersytet Koloński; Instytut Zygmunta Freuda, Frankfurt nad Menem)
• Włochy (Uniwersytet Palermo; Uniwersytet Federico II, Neapol; Uniwersytet Roma III, Rzym, Uniwersytet Trieste)
• Stany Zjednoczone (Duquesne University, Pittsburgh; Pennsylvania State University)
• Czechy (Uniwersytet Karol w Pradze; Czeska Akademia Nauk)
• Belgia (Archiwum Husserla, KU Leuven)
• Finlandia (Uniwersytet Jyväskylä)
• Austrii (Instytut Nauk o Człowieku, Wiedeń)

Grupa jest wiodącym członkiem międzynarodowej sieci badawczej gPHEN Genetic Phenomenology and the Human Sciences https://husserl.phil-fak.uni-koeln.de/projekte/gphen

Od 2018 roku Grupa jest organizatorem cyklicznie odbywającej się w Warszawie Międzynarodowej Badawczej Szkoły Letniej Fenomenologii Genetycznej (Research Summer School in Genetic Phenomenology).

PUBLIKACJE (wybór)
w ostatnich latach ukazały się następujące publikacje książkowe autorstwa pracowników Zespołu

GRANTY (od 2018r.)

• GENETIC PHENOMENOLOGY OF PERSONAL EXPERIENCE. THE INTERDISCIPLINARY POTENTIAL OF EDMUND HUSSERL’S TRANSCENDENTAL PHILOSOPHY, NCN, Opus 15, PI Jagna Brudzińska (2018-2023)
• TOWARDS A DEPTH PHENOMENOLOGY OF EMBODIED INDIVIDUATION, Narodowe Centrum Nauki (NCN), Preludium Bis 1, PI Jagna Brudzińska, doktorant Thomas Dojan (2019-2024)
• THE PHENOMENOLOGY OF THE STATE. A HISTORICAL-CRITICAL INTRODUCTION, NCN, Opus 20, PI Andrzej Gniazdowski (2021-2025)
• PRZEKŁAD NA JĘZYK POLSKI, KRYTYCZNE OPRACOWANIE, REDAKCJA, PRZYGOTOWANIE DO DRUKU ORAZ WYDANIE PISM WOJENNYCH MAXA SCHELERA, NPRH, PI Andrzej Gniazdowski (2023-2028)
• TRANSFORMATION PROCESSES IN BELARUSIAN SOCIETY IN CONTEXT OF PROTEST MOVEMENTS AND THE NEW APPROACH TO DEMOCRACY, NAWA, program ‘Solidarni z naukowcami 2021’, PI Pavel Barkouski, wykonawca Andrzej Gniazdowski (2022-2025)
• THE POLITICAL APPLICATIONS OF PHENOMENOLOGY, Institute for Human Sciences, Vienna, Józef Tischner Fellowship, PL Andrzej Gniazdowski (2023)
• TŁUMACZENIE NA JĘZYK NIEMIECKI ORAZ PUBLIKACJA MONOGRAFII DANIELA R. SOBOTY PT. ‘NARODZINY FENOMENOLOGII Z DUCHA PYTANIA. JOHANNES DAUBERT I FENOMENOLOGICZNY ROZRUCH’ (WYD. IFIS PAN, WARSZAWA 2017). NPRH, Uniwersalia 2.1. PI Daniel Sobota (2018-2022)

DOKTORATY (od 2018r.)

Thomas Dojan, PSYCHOSEXUAL EMBODIMENT AND GENEALOGY OF GENDERED PERSONHOOD BETWEEN PHENOMENOLOGY AND PSYCHOANALYSIS, cotutelle IFiS PAN – Uniwersytet w Kolonii, promotorzy: Jagna Brudzińska (Warszawa) i Dieter Lohmar (Köln)
Mitchell Atkinson III, ALTERITY AND THE FLINT WATER CRISIS, obrona 23.03.2022, promotorka Jagna Brudzińska
Andrea Lanza, PASSIVE SYNTHESIS AND COGNITIVE PENETRATION: THE HUSSERLIAN MOTIVATIONAL LEGACY APPLIED TO THE RELATIONSHIP BETWEEN PERCEPTION AND COGNITION, cotutelle Uniwersytet we Florencji – IFiS PAN, obrona 07.10.2021, promotorzy: Roberta Lanfredini (Florencja) i Jagna Brudzińska (Warszawa)
Ying-Chien Yang, DIE PASSIVITÄT IN DER AKTIVITÄT BEI EDMUND HUSSERL. EINE PHÄNOMENOLOGISCHE UNTERSUCHUNG IHRER FUNKTION FÜR DIE ERFAHRUNG IN SUBJEKTGENESIS UND TRANSZENDENTALER LOGIK, cotutelle Uniwersytet w Kolonii – IFiS PAN, obrona 21.12.2021, promotorzy: Dieter Lohmar (Köln) i Jagna Brudzińska (Warszawa)
Paweł Grad, REALIZM W TEORII ZNACZENIA JĘZYKA RELIGIJNEGO. FILOZOFICZNY PRZYCZYNEK DO TEORII SEKULARYZACJI, obrona: 30.11.2020; promotor Andrzej Gniazdowski

classic-editor-remember:

classic-editor