PRAWORZĄDNOŚĆ JAKO ZAGADNIENIE SOCJOLOGICZNE

Serdecznie zapraszamy na seminarium Zakładu Socjologii Teoretycznej i Zespołu Badań nad Zmianą Społeczną i Tradycją z cyklu „Lokalne, regionalne, krajowe i ponadnarodowe: cztery spojrzenia na zmianę społeczną i ład społeczny”, które odbędzie się on-line w poniedziałek, 29 kwietnia 2024 r., o godz. 15.00:

Prof. dr hab. Jacek Kurczewski (red. naczelny Societas/Communitas) i prof. dr hab. Grażyna Skąpska (IS UJ)
wygłoszą referat pt.

PRAWORZĄDNOŚĆ JAKO ZAGADNIENIE SOCJOLOGICZNE

Komentatorzy: prof. Iwona Jakubowska-Branicka (ISNS UW), prof. Maciej Pichlak (Uniwersytet Wrocławski) i dr Kamil Joński (SGH)

Prowadząca seminarium: prof. dr hab. Joanna Kurczewska

Link do wydarzenia: https://zoom.us/j/99030538761?pwd=cEZ4Q1RvbVBDMnFwWUx1Rm03Q2g5dz09

Identyfikator spotkania: 990 3053 8761
Kod dostępu: 631651

Zapraszamy do dyskusji!

Abstrakt:

Aktualna walka o praworządność, która wraz z inauguracją nowego parlamentu weszła w nowy etap prowokuje do refleksji nie tylko prawników. Zagadnienie praworządności nie jest bowiem problemem czystej dogmatyki prawa, nie tylko problemem politycznym, ale także społecznym. Wszyscy staliśmy się uczestnikami sporu o praworządność, bo związane z nim były wybory październikowe. Nawet jeśli na prawników składa się odpowiedzialność za taką czy inna ocenę prawną, a oni w obronie swego monopolu zawodowego biorą tę odpowiedzialność na siebie to przecież spór dotyczy instytucji, które działają w społeczeństwie i dla niego. Wymiar sprawiedliwości jest usługą, a sędziowie oddziałem służby społecznej. Już choćby z tego powodu społeczna ocena praworządności jest ostatecznie decydująca. Prawniczki i prawnicy w swych zawodowych rolach muszą zająć praktyczne stanowisko prawne co do praworządności, ale to nie przeszkadza opisowi tego, co dzieje się w Polsce, w kategoriach socjologicznych od perspektywy prawnej niezależnych. Już pierwsze tygodnie działania nowej większości parlamentarnej i utworzonego przez nią nowego rządu wskazują na ostrość kryzysu, do którego doszło w poprzednich latach i który został zdefiniowany na poziomie ponadnarodowym w ramach szerszego układu oficjalno-prawnego (Rada Europy i Unia Europejska), do którego należy Polska. Węzeł gordyjski, o którym się pisze został zawiązany przez prawników działających w związku z szerszymi siłami politycznymi i jest coraz bardziej oczywiste, że prawnicy autonomicznie tego węzła nie rozwiążą. Zrozumienie tego stanu rzeczy wymaga uwzględnienia paru spraw szerszej niż konkretne spory prawne natury.

 Możliwa jest wyjściowo następująca diagnoza: Chociaż prawnicy praktycznie zakładają systemowość, pełność i spójność prawa, to założenia takie służą dopiero konstruowaniu prawa jak gdyby spełniającego te warunki. Mówić sensownie o praworządności można dopiero wtedy, gdy prawo jest odpowiednio konstruowane w zbiorowej pracy prawników. Aktualny kryzys praworządności w Polsce polega nie na tym, że prawo nie jest wykonywane, ale na tym, że prawo jako uznany zbiorowo system nie istnieje. Nie ma wspólnego dyskursu oficjalno-prawnego, prawnicy są podzieleni, sędziowie są podzieleni, profesorowie są podzieleni a  różne instytucje wymiaru sprawiedliwości konkurują między sobą o legitymizację  a więc nie ma jednego prawa. Sytuacja jest badawczo wyjątkowo interesująca a społecznie niebezpieczna. Kryzys praworządności w Polsce jest wyzwaniem dla socjologii, która powinna ująć go w kategoriach teoretycznych. W tym kierunku zmierzają wystąpienia planowane na nadchodzące seminarium.

Punktem wyjścia jest dyskusja nad praworządnością przeprowadzona w dwóch tomach 1 i 2/2023 czasopisma Societas/Communitas wydanych przez ISNS UW pod redakcja M. Fuszary i G. Skąpskiej. W załączeniu przesyłamy link do Societas/Communitas, gdzie w zakładce numery archiwalne jest wolny dostęp do numerów 2023/1 i 2023/2 a w nich do tekstów większości tych autorów.  Ich poglądy teoretyczne są różne a wystąpienia w trakcie spotkanie zapewne wzbogacą zasób możliwości interpretacyjnych problemu praworządności w ramach nauk społecznych.

https://societas-communitas.isns.uw.edu.pl/

classic-editor-remember:

block-editor