Henryk Domański Uchwała Rady Naukowej z 27 marca 2024

Uchwała Rady Naukowej jest, jak się domyślam, konsekwencją uchwały podjętej przez Komisję Dyscyplinarną powołaną przez Radę Naukową, do oceny wywiadu ze mną w TV Republika. Komisja przeprowadziła ze mną dwie rozmowy, w których odpowiadałem na różne pytania dotyczące rozumienia naukowości, stosunku do Holocaustu, możliwości jego oceny i kilku innych, których nie pamiętam, było to prawie rok temu. Koncentrowały się one wokół oceny wiarygodności naukowej wypowiedzi Profesor Engelking w TVN24 w sprawie masowego prześladowania przez Polaków ludności żydowskiej i rozumienia patriotyzmu.

Występowałem w Republice bardziej jako komentator niż jako socjolog i prawdopodobnie trochę inaczej sformułowałbym moje opinie na seminarium naukowym czy na wykładzie. Próbowałem przekonać o tym członków Komisji. Stwierdziłem również, że istotą postępowania naukowego jest przeprowadzenie dowodu na rzecz hipotezy, której badacz chce dowieść. Polega to na zrobieniu wszystkiego, co możliwe, żeby własną hipotezę odrzucić, czyli udowodnić, że np. X nie oddziałuje na Y. Dopiero gdy się jej nie uda odrzucić, można z jakimś prawdopodobieństwem wnioskować, że hipoteza, którą badacz formułuje jest trafna. Nie ma powodu, żeby zasada ta nie obowiązywała badaczy Holocaustu. W naukach społecznych o nachyleniu ilościowym posługujemy się w tym celu modelami statystycznymi, powinien o tym wiedzieć każdy kto ma tytuł magistra socjologii. Pani Engelking tego nie zrobiła, ale mogłaby, powiedzmy, w swej wypowiedzi wyjaśnić, że inaczej rozumie naukę, albo, że trudno dowieść, że Polacy prześladowali masowo Żydów, jeżeli badacz posługuje się metodą jakościową, opierając się na wywiadach z respondentami. Tego również w jej wypowiedzi nie było, co pozwoliło mi wyrazić opinię o braku wiarygodności.

Druga rzecz dotyczyła patriotyzmu. Zjawisko to można różnie rozumieć. Postawa ta jest w moim przekonaniu zjawiskiem stopniowalnym, przedstawiłem to na posiedzeniu Komisji. Można być patriotą w większym stopniu lub słabszym. W cytacie z mojej wypowiedzi jest mowa o patriotyzmie „z pewnym uproszczeniem”, co sygnalizuje istotę problemu i być może łagodzi stwierdzenie o braku patriotyzmu. Do Rady Naukowej mojego Instytutu miałbym sugestię, żeby ewentualnie w następnych Komisjach Dyscyplinarnych socjologów oceniali socjologowie, a nie filozofowie, Członkami mojej Komisji byli wyłącznie filozofowie. Nie znany mi jest ich dorobek z metodologii nauki, nie prowadzili też chyba badań terenowych, reguły wnioskowania statystycznego są im, być może, nieznane.

Henryk Domański

classic-editor-remember:

block-editor