Europejski Sondaż Społeczny
(European Social Survey – ESS) jest jednym z największych i najważniejszych europejskich projektów badawczych. Jego inicjatorem był Komitet Ekspertów Europejskiej Fundacji Nauki (European Science Foundation). Celem podstawowym ESS jest obserwacja zmian społecznych zachodzących w Europie: postaw wobec kluczowych problemów, zmian w systemach wartości i zachowaniach (zob. Tematyka Europejskiego Sondażu Społecznego). Wyboru zagadnień, które są poruszane w badaniu, dokonuje Międzynarodowy Komitet Naukowy. Polskę reprezentuje w nim prof. dr hab. Henryk Domański z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Dotychczas zrealizowano sześć rund badania: pierwszą w 2002 roku, kolejne rundy odbywały się co dwa lata, szósta runda realizowana była w 2012 roku. W kolejnych rundach badania udział wzięło od 22 do 31 krajów [zob. Kraje uczestniczące w projekcie ESS [plik PDF].Polska uczestniczy w ESS począwszy od pierwszej rundy. Projekt realizuje Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Narodowym koordynatorem ESS jest prof. nadzw. dr hab. Paweł B. Sztabiński.
W każdej rundzie badania udało się w Polsce uzyskać odsetek realizacji próby wynoszący co najmniej 70%. W szóstej rundzie odsetek realizacji wyniósł 74,9% (bez stosowania próby rezerwowej).
Wyniki ESS są dostępne nieodpłatnie dla wszystkich zainteresowanych na międzynarodowej stronie Europejskiego Sondażu Społecznego. Zapoznało się z nimi dotąd ponad 63 000 osób z 233 krajów, w tym około 4 000 osób z Polski (łącznie z użytkownikami Archiwum Danych Społecznych). Pod względem liczby użytkowników Polska znajduje się obecnie na 9 miejscu.
Korzystają z nich przede wszystkim naukowcy, studenci, politycy, twórcy polityki publicznej i dziennikarze. Dane ESS umożliwiają dokonywanie porównań między krajami w zakresie najważniejszych zjawisk społecznych. Więcej informacji na temat Europejskiego Sondażu Społecznego można znaleźć za pośrednictwem strony http://www.europeansocialsurvey.org
W 2005 roku projekt ESS otrzymał nagrodę Kartezjusza za „wybitny poziom badań naukowych prowadzonych we współpracy międzynarodowej”. Nagroda ta jest najważniejszym wyróżnieniem w dziedzinie nauki, przyznawanym przez Komisję Europejską. Należy podkreślić, że po raz pierwszy w historii jej przyznawania uhonorowano projekt z dziedziny nauk społecznych. ESS jest także jednym z nielicznych projektów, tworzących „europejską mapę drogową” dla badań naukowych (European Roadmap for Research Infrastructures).
W ramach Europejskiego Sondażu Społecznego wypracowano unikalną metodologię badawczą, umożliwiającą tworzenie mapy zmian postaw społecznych i stanowiącą wiarygodne źródło wiedzy o krajach Unii Europejskiej dla badaczy i praktyków polityki społecznej
Janez Potočnik
Cytat z wystąpienia Janez’a Potočnika, Komisarza Unii Europejskiej ds. Nauki i Badań, w związku z uhonorowaniem projektu Europejski Sondaż Społeczny Nagrodą Kartezjusza (Konferencja poświęcona naukom społecznym i humanistycznym, Parlament Europejski, 2005).
Skład zespołu ESS
Badanie Europejski Sondaż Społeczny realizuje zespół Ośrodka Realizacji Badań Społecznych:
Prof. n. dr hab. PAWEŁ B. SZTABIŃSKI – Narodowy Koordynator Projektu
Prof. dr hab. HENRYK DOMAŃSKI
Prof. n. dr hab. FRANCISZEK SZTABIŃSKI
Prof. n. dr hab. ZBIGNIEW SAWIŃSKI
Dr ZBIGNIEW KARPIŃSKI
Dr DARIUSZ PRZYBYSZ
TERESA ŻMIJEWSKA-JĘDRZEJCZYK
DANUTA PRZEPIÓRKOWSKA
ANNA DYJAS-POKORSKA
ANNA GUMBRYCHT
DOROTA LASKOWSKA
Adres
Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
Ośrodek Realizacji Badań Socjologicznych
00-330 Warszawa
ul. Nowy Świat 72
tel.: (22) 826-96-17
e-mail: ess@ifispan.pl
e-mail: orbs@ifispan.waw.pl
