Przemiany “polskiego jedzenia” w kosmopolitycznym pejzażu jedzeniowym

OPUS 14

Kierownik projektu: dr Fabio Parasecoli
Data rozpoczęcia: 10.08.2018
Data zakończenia: 09.08.2022

Celem projektu jest:
1) zbadanie wyłaniającego się współcześnie odnowionego zainteresowania lokalnym i tradycyjnym “polskim jedzeniem” wśród wielkomiejskich, wykształconych klas średnich w Polsce w perspektywie tożsamości jednostkowych i zbiorowych;
2) przeanalizowanie procesu rekonstrukcji i przewartościowywania “polskiego jedzenia” w kategoriach przestrzeni – przez ponowną artykulację kategorii lokalności, regionalności i narodowości – i czasu, przez dyskursy wokół historii i tradycji, w tym debaty o autentyczności;
3) zbadanie nowych form jedzeniowego kosmopolityzmu wynikających zarówno z miejscowych procesów społecznych (kulturowa wszystkożerność i potrzeba dystynkcji), jak i splecenia ich z globalnymi praktykami kulturowymi przez media społecznościowe i inne formy komunikacji;
4) zrozumienie, w jaki sposób poprzez przewartościowanie polskiego jedzenia kosmopolityzm wpływa na doświadczenie polskiej tożsamości narodowej i dziedzictwa kulturowego w życiu codziennym.

Celem proponowanego projektu jest zrozumienie i wyjaśnienie tych zjawisk poprzez analizę kultury materialnej (w tym przedmiotów, składników, potraw, towarów oraz przestrzeni takich jak targi, sklepy oraz restauracje), dyskursów (media, media społecznościowe, badania naukowe, debaty polityczne), oraz praktyk (zakupy, gotowanie w domu, jedzenie na mieście, wydarzenia, festiwale, targi kulinarne). Skupiając się na afektywnych, zmysłowych i estetycznych elementach tych doświadczeń, projekt ten zidentyfikuje i opisze społeczno-kulturowe procesy tożsamościowe zaangażowanych weń aktorów.

Metodyka badań

Projekt skupia się na zmysłowych, estetycznych i afektywnych wymiarach doświadczenia klas średnich jako punkcie wyjścia dla zrozumienia nowych zjawisk społecznych. Osiągniemy ten cel podążając dwoma równoległymi, lecz pozostającymi w nieustannym dialogu, strumieniami badań:
1) interdyscyplinarne metody food studies, takie jak kulinarna analiza składników i potraw, jak i analiza dyskursu medialnego i kultury wizualnej;
2) obserwacje etnograficzne praktyk kulturowych oraz wywiady pogłębione.

Zespół trojga badaczy (kierownik, główny badacz i postdoc) rozpocznie badania od stworzenia co najmniej 18 etnograficznych studiów przypadków w środowiskach miejskich, gdzie lokalne lub tradycyjne jedzenie jest produkowane, sprzedawane, gotowane, konsumowane oraz omawiane.
To miejsca takie jak:
1) domowe kuchnie,
2) specjalistyczne sklepy spożywcze i targowiska,
3) restauracje i inne przestrzenie publicznej konsumpcji,
4) wydarzenie takie jak panele dyskusyjne, zawody kulinarne, degustacje czy festiwale jedzenia.
Badacze przeprowadzą również co najmniej 50 wywiadów pogłębionych: 20 wizyt domowych u konsumentów, 30 wywiadów z pośrednikami kulturowymi takimi jak producenci, dystrybutorzy, właściciele sklepów, szefowie kuchni, restauratorzy, badacze, specjaliści od marketingu, krytycy i dziennikarze, etc. Wykorzystując podejście food studies, przeanalizujemy zmysłowe aspekty produktów i dań w kategoriach estetycznego doświadczenia nowych modalności konsumpcji. Reprezentacja odkrytego „na nowo” tradycyjnego i lokalnego jedzenia w mediach polskich i międzynarodowych – w tym w mediach społecznościowych – będzie również przedmiotem analizy dyskursu.

Badania empiryczne będą wsparte dodatkowymi analizami, skupionymi na rekonstrukcji społecznych, kulturowych i materialnych kontekstów, w których przejawia się nowe docenienie i przewartościowanie lokalnego i tradycyjnego polskiego jedzenia. Wśród tych dodatkowych badań znajdzie się analiza danych zastanych dotyczących górnych segmentów sektora tradycyjnego i lokalnego jedzenia (Eurostat, GUS, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa), a także przegląd polskiej i międzynarodowej literatury w etnologii i antropologii kulturowej, kulturoznawstwie i food studies.

Spodziewany wpływ projektu

Badania jedzenia w Polsce rozwijały się do tej pory częściowo niezależnie w obrębie poszczególnych dyscyplin. Ten projekt proponuje multidyscyplinarną a często transdyscyplinarną perspektywę food studies, pola badawczego dobrze rozwiniętego w USA i Europie, które przyjmuje integratywne podejście do badania jedzenia jako złożonego faktu społecznego. Ten projekt przyczyni się więc do rozwoju food studies w Polsce, jednocześnie wzbogacając międzynarodowe pole food studies przez analizę lokalizacji globalnych trensów w Polsce i regionie, ze szczególną uwagę poświęconą klasom średnim.

Wynikiem projektu będzie zgłoszenie 3 artykułów w języku angielskim do recenzowanych czasopism z listy WoS lub ERIH, takich jak Food Culture & Society, Food & Foodways, Gastronomica, a także projekt książki (book proposal), ze wstępem i przykładowym rozdziałem, zgłoszony do jednego z czołowych międzynarodowych wydawnictw akademickich (kierownik badania publikował dotychczas w Columbia University Press, Iowa University Press, a aktualnie pisze książkę zgodnie z umową z MIT Press). Metodologiczne innowacje oraz empiryczne wyniki projektu będą również przedstawiane na międzynarodowych konferencjach w Polsce i zagranicą.

Print Friendly, PDF & Email
classic-editor-remember:
classic-editor

IFiS PAN

Log In

Create an account
Europejski Sondaż Społeczny | European Social SurveyEuropejski Sondaż Społeczny | European Social Survey