Procedura zgłaszania i rozpatrywania nadużyć dotyczących dyskryminacji i molestowania seksualnego w naszym Instytucie jest szczegółowo opisana w Zasadach przeciwdziałania dyskryminacji i molestowaniu seksualnemu w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk (plik do pobrania w zakładce dokumenty). Tutaj znajdą Państwo podstawowe informacje oraz statystykę zgłoszeń.

Organ właściwy do przyjmowania zgłoszeń
Wszelkie sytuacje, które identyfikują Państwo jako dyskryminację bądź molestowanie seksualne, można zgłosić do Komisji ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji i Molestowaniu Seksualnemu IFiS PAN. Komisja wyłaniana jest spośród pracowników i pracownic naszego Instytutu na czteroletnią kadencję. Wyboru dokonują osoby zatrudnione w IFiS PAN w oparciu o umowę o pracę oraz osoby studiujące w SNS na kierunkach filozofia i socjologia.
W przypadku każdej zgłoszonej sprawy z prac w Komisji wyłączone są osoby, które pozostają w konflikcie interesów ze stronami postępowania.

Kto może dokonać zgłoszenia i w jaki sposób
Zgłoszenia może dokonać każda osoba, która uzna, że doświadczyła dyskryminacji lub molestowania seksualnego. Może to zrobić pisemnie lub ustnie. O niechcianym zachowaniu należy poinformować co najmniej jedną osobę zasiadającą w Komisji ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji i Molestowaniu Seksualnemu IFiS PAN. Wystarczy opisać stan faktyczny oraz wskazać sprawcę lub sprawców niechcianego zachowania. Osoba, do której trafiło zgłoszenie, ma obowiązek niezwłocznie poinformować o nim pozostałe osoby zasiadające w Komisji.

Czego może dotyczyć zgłoszenie i co się dzieje zaraz po jego dokonaniu

Zgłoszenie może dotyczyć wszelkich zachowań o charakterze dyskryminacyjnym czy molestowania seksualnego, zwłaszcza tych opisanych w Zasadach: od niechcianych komplementów, przez nieproporcjonalne obarczanie pracą organizacyjną ze względu na cechę taką jak płeć, po inicjowanie niechcianego kontaktu fizycznego. Stroną obwinioną może być każda osoba świadcząca pracę dla IFiS PAN w jakiejkolwiek formie. Oznacza to jednak, że Komisja nie może skutecznie przyjąć zgłoszenia, w którym stroną obwinioną jest student lub studentka SNS, którzy nie są jednocześnie zatrudnieni w IFiS PAN. W takim wypadku Komisja może jedynie pouczyć osobę zgłaszającą o przysługujących jej prawach, w tym możliwościach nadania sprawie biegu w drodze powództwa przed właściwym organem.

Zaraz po otrzymaniu zgłoszenia, na etapie wstępnym, Komisja staje się ciałem doradczym, to znaczy w składzie dwu- lub trzyosobowym, w zależności od preferencji osoby zgłaszającej niechciane zachowanie, spotyka się z tą osobą i przedstawia jej możliwe formy postępowania: postępowania szczególnego (dla przypadków, gdy zarzucany czyn stanowi przewinienie mniejszej wagi) i postępowania podstawowego (dla przypadków pozostałych). Jeśli zgłoszone nadużycie może sugerować mobbing pracowniczy, to Komisja proponuje osobie zgłaszającej, by rozpoczęła postępowanie o mobbing w trybie określonym przez Wewnętrzną Politykę Antymobbingową IFiS PAN (plik do pobrania w zakładce dokumenty). Decyzja o wszczęciu bądź niewszczęciu takiego postępowania nie zamyka osobie zgłaszającej możliwości skorzystania z postępowania szczególnego lub postępowania podstawowego o dyskryminację lub molestowanie seksualne.

Zachęcamy do zgłoszeń. Samo zgłoszenie nie uruchamia jeszcze żadnej procedury, ta wszczynana jest na pisemny wniosek osoby zgłaszającej nadużycie, skierowany do Komisji. Na etapie wstępnym jest czas na podjęcie decyzji co do formy dalszego postępowania. Osoba inicjująca postępowanie może się też z niego wycofać na każdym etapie.

Postępowanie szczególne i podstawowe – czym się one różnią

Postępowanie szczególne pomyślane jest jako procedura, którą warto uruchomić w przypadku, gdy zarzucany czyn stanowi przewinienie mniejszej wagi w ocenie osoby, która doświadczyła nadużycia. Ma ono na celu wyeliminowanie niechcianego zachowania bez formalnego rozstrzygania, czy miała miejsce sytuacja dyskryminacji lub molestowania seksualnego. Nie zmierza ono zatem do formalnego rozstrzygania o winie bądź jej braku, ma służyć przede wszystkim rozwiązaniu problemu, bez jednoczesnego „napiętnowania” osoby, wobec której toczy się postępowanie. Nadrzędnym celem postępowania szczególnego jest doprowadzenie do zaprzestania działań o charakterze dyskryminacyjnym, bądź molestowania seksualnego, przy jednoczesnym zapewnieniu osobie zgłaszającej ochrony jej bezpieczeństwa i godności.

Warto pamiętać, że decyzja o wszczęciu postępowania szczególnego, jak i jego przeprowadzenie nie wykluczają możliwości ponownego wszczęcia takiego postępowania w odniesieniu do tego samego zdarzenia, jeśli zastosowane działania nie doprowadzą do oczekiwanych rezultatów. W takim przypadku można też wszcząć postępowanie podstawowe.

Postępowanie podstawowe można więc zainicjować od razu albo gdy postępowanie szczególne nie przyniesie oczekiwanych skutków. Postępowanie podstawowe ma na celu wszechstronne wyjaśnienie okoliczności wskazanych w zgłoszeniu, dokonanie ich oceny pod kątem znamion dyskryminacji lub molestowania seksualnego i w razie stwierdzenia jednego z tych zjawisk – doprowadzenie do ich wyeliminowania, w tym poprzez ukaranie sprawcy lub sprawców nadużycia. Tutaj do dyspozycji Komisji jest katalog kar wyszczególnionych w Zasadach, od upomnienia po rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, które następnie wykonuje Dyrektor IFiS PAN.

Skrócony opis procedury – postępowanie szczególne
• Komisja ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji i Molestowaniu Seksualnemu IFiS PAN wszczyna postępowanie niezwłocznie, na pisemny wniosek osoby zgłaszającej nadużycie skierowany do Komisji.
• Komisja działa w składzie przynajmniej dwuosobowym. Za zgodą osoby zgłaszającej nadużycie wysłuchuje ona obydwu stron oraz interweniuje w sprawie, na przykład poprzez rozmowy z potencjalnym sprawcą lub sprawcami niechcianego zachowania lub ich przełożonymi, które mają na celu przekazanie informacji zwrotnych, naświetlenie nieprawidłowości i wezwanie do zaprzestania takiego zachowania. Komisja może również wesprzeć strony postępowania w rozwiązaniu konfliktów współistniejących z niechcianym zachowaniem i jego zgłoszeniem, zwłaszcza w drodze działań mediacyjnych.
• Postępowanie szczególne powinno się zakończyć w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o wszczęcie postępowania przez osobę zgłaszającą nadużycie. Do tych 30 dni nie wlicza się okresu urlopowego między 1 lipca a 31 sierpnia oraz między 24 grudnia a 6 stycznia.
• Po upływie 3 oraz 6 miesięcy od dnia zakończenia postępowania, Komisja kontaktuje się z osobą, która zgłosiła niechciane zachowanie, i upewnia się, czy postępowanie przyniosło oczekiwane rezultaty. W razie potrzeby przedstawia osobie doświadczającej nadużyć możliwości dalszych działań.

Skrócony opis procedury – postępowanie podstawowe
• Komisja ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji i Molestowaniu Seksualnemu IFiS PAN wszczyna postępowanie na pisemny wniosek osoby zgłaszającej nadużycie, skierowany do Komisji, który odtąd traktowany jest jako skarga. Do wniosku osoba skarżąca załącza dowody dyskryminacji lub molestowania seksualnego, jeśli je posiada.
• W postępowaniu podstawowym Komisja działa w pełnym, trzyosobowym składzie.
• Komisja wszczyna postępowanie w terminie 7 dni od dnia wniesienia skargi. Z dniem wszczęcia postępowania zawiadamia ona o sprawie stronę oskarżoną, a także Dyrektora IFiS PAN, jak również Dyrektora SNS w przypadku, gdy zachowanie będące przedmiotem skargi wiąże się z działalnością osoby oskarżonej w SNS.
• Po wszczęciu postępowania i odbyciu pierwszego posiedzenia Komisja ma obowiązek, na prośbę osoby skarżącej, zainicjować działania ochronne w stosunku do tej osoby, składając odpowiedni wniosek Dyrektorowi IFiS PAN lub Dyrektorowi SNS. Chodzi tu m.in. o opiekę psychologiczną nad osobą skarżącą, przeniesienie osoby skarżącej lub oskarżonej na inne stanowisko pracy, zawieszenie osoby oskarżonej w pełnieniu funkcji kierowniczej, zawieszenie możliwości prowadzenia zajęć w SNS przez osobę oskarżoną i/lub sprawowania przez nią opieki naukowej nad osobami studiującymi w SNS.
• Pracownicy IFiS PAN są zobowiązani do udzielania Komisji wszelkich informacji i wyjaśnień niezbędnych dla rozpatrzenia sprawy. W szczególności strona obwiniona ma obowiązek stawić się przed Komisją na jej wezwanie. W postępowaniu przed Komisją wyłączone jest działanie przez pełnomocnika.
• Po wysłuchaniu strony skarżącej oraz oskarżonej o stosowanie dyskryminacji lub molestowania seksualnego i wskazanych świadków oraz w oparciu o dostarczone materiały Komisja rozpatruje sprawę, dokonuje oceny zasadności skargi i w razie stwierdzenia dyskryminacji lub molestowania seksualnego formułuje rekomendacje dla Dyrektora IFiS PAN, dotyczące formy ukarania sprawcy lub sprawców nadużycia.
• Po zakończeniu postępowania podstawowego, w przypadku stwierdzenia przez Komisję dyskryminacji lub molestowania seksualnego Dyrektor IFIS PAN niezwłocznie podejmuje decyzję w oparciu o przedstawione mu przez Komisję rekomendacje, informuje o niej sprawcę lub sprawców czynu oraz poucza strony postępowania o przysługujących im środkach odwoławczych. Dyrektor może zdecydować o zastosowaniu surowszego rozwiązania niż rekomendowane przez Komisję, nie może jednak rekomendowanego rozwiązania złagodzić.
• Postępowanie podstawowe powinno zostać zakończone nie później niż w ciągu 90 dni od dnia wszczęcia postępowania przez Komisję. Do tych 90 dni nie wlicza się okresu urlopowego między 1 lipca a 31 sierpnia oraz między 24 grudnia a 6 stycznia.

Statystyka zgłoszeń
W oparciu o Zasady przeciwdziałania zachowaniom o znamionach molestowania seksualnego w IFiS PAN, które obowiązywały do 5 lutego 2025 r.
• 2025 rok: 0
• 2024 rok: 0
• 2023 rok: 0
W oparciu o Zasady przeciwdziałania dyskryminacji i molestowaniu seksualnemu w IFiS PAN, obowiązujące od 5 lutego 2025 r.
• 2025 rok: b.d.

classic-editor-remember:

block-editor