PRELUDIUM 1: Ponadindywidualne uwarunkowania “talentu” oraz kulturowe źródła i społeczne koszty ich pomijania

Preludium

Kierownik projektu: Mgr Piotr Szenajch
Data rozpoczęcia: 13.12.2011
Data zakończenia: 12.09.2015

Cel naukowy projektu

Moje badania, na pograniczu socjologii i antropologii kulturowej, dotyczą historycznych przyczyn i współczesnych efektów trwałości indywidualistycznego myślenia o powstawaniu sztuki. Szukam związków tego zakorzenionego w oświeceniowo-romantycznych teoriach estetycznych myślenia z niedocenianiem ponadindywidualnych uwarunkowań ludzkich uzdolnień i osiągnięć w późno-nowoczesnym społeczeństwie.
Badanie będzie konfrontowało analizę genealogiczną wybranych koncepcji obecnych w potocznym myśleniu o zdolnościach i osiągnięciach (takich jak geniusz czy talent), z biograficznymi narracjami współczesnych artystów „uznanych” w polu sztuki, studentów wyższych szkół artystycznych, a także zajmujących się sztuką amatorsko artystów „naiwnych”.

Interesuje mnie zarówno opis biograficznego doświadczenia artystów, który może naświetlić złożoność społeczno-kulturowych uwarunkowań ich pracy, jak i przeanalizowanie języka, w jakim doświadczenie to zostanie ujęte.
Efektem mojego projektu badawczego będzie maszynopis doktoratu napisanego na podstawie omówionych powyżej badań. Ponadto chciałbym, w ramach projektu, napisać artykuł naukowy prezentujący wybrane wnioski z badania (z intencją publikacji w recenzowanym czasopiśmie krajowym lub zagranicznym-anglojęzycznym).
Moje badania przyjmują celowo orientację na pracę z wykorzystaniem wiedzy, inspiracji teoretycznych i metodologii badawczej z różnych dyscylin: socjologii, antropologii kulturowej, historii idei, historii mentalności, pedagogiki społecznej, refleksji filozoficznej. Są zorientowane wokół problemu badawczego (wymykającego się klasyfikacjom), a nie ustalonej metodologii czy zinstytucjonalizowanej dziedziny naukowej. Tym samym mają potencjał by przerzucać mosty pomiędzy tymi dyscyplinami, ukazywać wspólne zainteresowania i źródła oraz możliwe ścieżki współpracy.

Zarysowany przeze mnie problem badawczy dostarcza wiele perspektyw do dalszych badań. Najciekawszym pomysłem, jaki już teraz narzuca mi się jako kontynuacja pracy, jest prowadzone przy podobnym nastawieniu metodologicznym, badanie języka i aparatu teoretycznego jakim posługują się szkolni nauczyciele, gdy mówią o różnicach w zdolnościach swoich uczniów.