Platon prekursor materializmu historycznego – żart czy kwestia warta rozważenia?

Zapraszamy do udziału w zdalnym posiedzeniu seminarium „Filozoficznych problemów wiedzy” (IFiS PAN, PW, UW) w dniu 13 czerwca br., godz. 11:30, w czasie którego referat nt. Platon prekursor materializmu historycznego – żart czy kwestia warta rozważenia? wygłosi Prof. Bronisław Treger (APS, Warszawa ).

Streszczenie:

Inspiracją mojego wystąpienia jest dictum Alfreda Whiteheada: „Najbardziej bezpieczną ogólną charakterystyką europejskiej tradycji filozoficznej jest stwierdzenie, że tradycja ta składa się z szeregu przypi­sów do Platona” (“Proces i rzeczywistość”, Kęty 2021 s. 85).

Stwierdzenie Whiteheada interpretuję w duchu Nicolaia Hartmanna i jego znanego odróżnienia między systemowym a problemowym sposobem myślenia teoretycznego. Systemy są – powiada Hartmann – niczym myślowe domki z kart, które nie wytrzymują próby czasu. Problemy natomiast – w szczególności problemy filozoficzne – mają ponadepokową wartość.

W drugiej księdze „Państwa” Platoński Sokrates zastanawia się nad genezą πόλις (termin wieloznaczny może odnosić się do twierdzy, grodu, miasta, państwa ale też może być odpowiednikiem polskiego „społeczeństwa” czy „społeczności”). Jednostka nie jest samowystarczalna – zauważa Ateńczyk – potrzebuje innych. W pierwszej kolejności po to, aby zaspokoić swe potrzeby materialne: pożywienia, dachu nad głową, ubrania (169 B-D).

Realizację potrzeb materialnych bardzo ułatwia społeczny podział pracy (169 E, 370 B-E). Problem podziału pracy stał się niezwykle ważnym elementem teorii wielu najwybitniejszych myślicieli: m.in. Adama Smitha, Karola Marksa, Emila Durkheima.

Zauważmy – znowu zgodnie z propozycją Hartmanna – że Platon i Marks byli zarówno myślicielami systemowymi jak i problemowymi. Zaryzykowałbym jednak stwierdzenie, iż wymiar problemowy był w ich dorobku intelektualnym dominujący.

Spotkanie odbędzie się na platformie ZOOM, podajemy szczegóły logowania:

link do spotkania:

https://zoom.us/j/97566748001?pwd=T1ujrUq69Wxw5ZfHjUvgRWHTfnd8uw.1

Identyfikator spotkania: 975 6674 8001

Kod dostępu: 769768.

Dostęp do spotkania będzie możliwy za pośrednictwem dowolnej przeglądarki internetowej i bez instalacji programu Zoom.

Planujemy rejestrację tego spotkania.

classic-editor-remember:

block-editor