NAUKA, LOGIKA I DOWODY NA ISTNIENIE BOGA

Zapraszamy do udziału we wspólnym zdalnym posiedzeniu seminariów „Filozofii nauki” (PW)  oraz „Filozoficznych problemów wiedzy” (IFiS PAN, PW, UW) w dniu 22 listopada br., godz. 11:30, w czasie którego referat nt. Nauka, logika i dowody na istnienie Boga wygłosi prof. Jan Woleński (WSIZ, Rzeszów).

Streszczenia tego referatu podajemy w załączeniu.

Spotkanie odbędzie się na platformie ZOOM, podajemy szczegóły logowania:

link do spotkania: https://zoom.us/j/94704911858?pwd=6nc3iNjqmSx75zng0aaE4sAP7bPb0R.1

Identyfikator spotkania: 947 0491 1858
Kod dostępu: 806840.

Dostęp do spotkania będzie możliwy za pośrednictwem dowolnej przeglądarki internetowej i bez instalacji programu Zoom.

Planujemy rejestrację tego spotkania.

Abstrakt

NAUKA, LOGIKA I DOWODY NA ISTNIENIE BOGA

Teizm jest stanowiskiem, że Bóg istnieje. Lepiej rozważać zdanie

• istnieje takie x, że x jest bogiem.

Zdanie „Bóg istnieje” przesądza, że nazwa „Bóg” jest imieniem własnym (nadto nazwą jednostkową) i nie może być pusta, przynajmniej, jeśli stosujemy logikę klasyczną. (1) dopuszcza to, że jest bogiem jest predykatem jednostkowym, ogólnym lub pustym. Negacją zdania (1) i wyrazem stanowiska ateistycznego jest zdanie

• nie istnieje takie x, że x jest bogiem.

Na kim, ateiście czy teiście, spoczywa onus probandi? Ogólna zasada jest taka, że nie dowodzi się zdań negatywnych (w tym wypadku negatywnych zdań egzystencjalnych), chyba, że można okazać ich sprzeczność, jak np. w zdaniu „istnieją kwadratowe koła”. Tedy, onus probandi spoczywa na teiście – ateiście wystarcza krytyka argumentacji teistycznej.

Teologia racjonalna, tj. uznająca możliwość dowodu istnienia Boga (używam dużej litery, bo chodzi o Boga w sensie chrześcijaństwa, islamu lub judaizmu) korzysta z trzech rodzajów dowodów istnienia Boga (I) ontologicznego (z pojęcia Boga), (II) kosmologiczny (ze świata na Boga); (III) etycznego (jeśli Boga nie ma, to wszystko wolno).

Ad (I) Dowody ontologiczne są koliste, bo w pojęciu Boga zawiera się jego istnienie;

Ad (II) Dowody kosmologiczne awierają kroki wątpliwe, np. „jeśli każda rzecz ma swoją przyczynę, to istnieje przyczyna wszystkich rzeczy”. Podobnie jest w wypadku współczesnych dowodów „z nauki”, np. z matematyczności przyrody lub tzw. subtelnego dostosowania. W ogólności dowód kosmologiczny wymaga jednolitego języka, a można argumentować, że nazwa „Bog” należy do innego porządku epistemologicznego niż terminy opisujące przyrodę.

Ad (III) Zdanie „Jeśli Boga nie ma, to wszystko wolno” jest obciążone błędem, na który wskazał Hume, mianowicie wyprowadza zdanie deontyczne ze zdania nie-deontycznego.

To, że znane dowody zdania (1) są wątpliwe, nie znaczy, że jest ono niedowodliwe, aczkolwiek trudno sobie wyobrazić, jak on mógłby przebiegać. Pozostaje jeszcze fideizm, tj. przeświadczenie, że Bóg istnieje, ponieważ ludzie w to wierzą. Ateizm może być dwojaki (a) wiem, że Boga nie ma, bo Jego istnienie jest sprzeczne z nauką” (jest to stanowisko tzw. nowego ateizmu); (b) „wierzę, że Boga nie ma, bo dowody na Jego istnienie są wątpliwe” (stanowisko bardziej umiarkowane, agnostyczne).             

classic-editor-remember:

block-editor