Moralna niestabilność podmiotu politycznego

Zapraszamy na kolejne seminarium z cyklu Modele i aspekty podmiotowości, dotyczące współczesnych redefinicji  podmiotu i przemian w jego pojmowaniu. Na seminarium omawiamy poszczególne kwestie w odwołaniu do aktualnego stanu badań i wybranych publikacji. Interesują nas perspektywy badawcze – dziedziny, zagadnienia, przedmioty badań, które aktualnie budzą spory, bywają kontrowersyjne lub są kwestionowane w ramach humanistyki i nauk społecznych.

Seminarium w bieżącym roku akademickim dotyczy zagadnień antropologicznych, a celem spotkań jest dookreślenie czterech wybranych pojęć słownika filozoficznego: jedności i wielości oraz jednorodności i różnorodności w kontekście antropologii filozoficznej. Pytamy, co pozwoliłoby uzgodnić jedność osobową i zarazem złożoność osobowej tożsamości, zakładaną jedność gatunku ludzkiego i antropologicznego wyposażenia oraz relatywne zróżnicowanie (kulturowe, historyczne, geograficzne, organiczne) jego poszczególnych realizacji, spójność domniemanych struktur źródłowych oraz zróżnicowanie ich przejawów. Będziemy rozważać aspekty empiryczne i transcendentalne antropologii filozoficznej.

Zapraszamy Państwa na najbliższe seminarium 16 maja br. (11:30-13:30, online – Zoom), dr hab. prof. IFiS PAN Dorota Zygmuntowicz wygłosi referat  Moralna niestabilność podmiotu politycznego. 
Link i dane do logowania:
https://zoom.us/j/98770548757?pwd=ThqbKVsSaTap4bgbPenSOllJaeCi3Y.1

Identyfikator spotkania: 987 7054 8757
Kod dostępu: 991933

Konspekt referatu

W referacie zwrócę uwagę na pierwszy w dziejach demokracji okres jej kryzysu na przełomie V i IV wieku p.n.e. Można powiedzieć, że były to czasy nie tyle początku refleksji moralnej i politycznej, ile jej dojrzałości, refleksji przenikliwej aż do bólu poza zasadami poprawności politycznej. Namysł nad naturą i kondycją tego, co później nazwano „podmiotem politycznym”, jest wówczas jednym z podstawowych celów dyskursu politycznego.

Nawiązując do kilku zagadnień, które opracowałam w monografii Thrasymach. Intrygi filozoficzne w „Politei” Platona (Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2024), przedstawię w formie podsumowania tezy omówione w niej obszernie, natomiast rozwinę tezy badawcze, które potraktowałam tam skrótowo.

Trzeba dodać, że w książce nie używałam terminu „podmiot polityczny”, teraz jednak nim się posłużę. W ten sposób spróbuję odpowiedzieć na pytania:
1) Dlaczego grecka refleksja polityczna miała i musiała mieć charakter refleksji moralnej?
2) Kiedy i dlaczego polis (jako ciało obywatelskie, Zgromadzenie) straciła rangę podmiotu politycznego, którym stał się złożony byt psychiczny (dusza polis)?
3) W czym rozpoznawano przyczyny niestabilności podmiotu politycznego?
4) Czy zasada „robić swoje” jako remedium na dysfunkcję moralnego podmiotu politycznego (której oznaką jest polityka siły wyrażona w „tezie Thrasymacha”) byłaby filozoficznym żartem Platona?

Proponowane lektury

Alkibiades I, w: Pseudo-Platon, Alkibiades i inne dialogi oraz definicje, przeł. L. Regner, Warszawa, PWN, 1973.
Stephen Everson, Thrasymachus on Justice, Rulers, and Laws in “Republic” I, w: Journal of Ancient Philosophy, 2020, 14(2), s. 76-98.
https://www.researchgate.net/publication/344670956_Thrasymachus_on_Justice_Rulers_and_Laws_in_Republic_I
Edward L. Harrison, Plato’s Manipulation of Thrasymachus, w: Phoenix, 1967, 21(1), s. 27-39.
George B. Kerferd, The Doctrine of Thrasymachus in Plato’s “Republic”, w: Durham University Journal, 1947, 40, s. 19-27.
https://philarchive.org/rec/KERTDO-5
George B. Kerferd, Thrasymachus and Justice: A Reply, w: Phronesis, 1964, 9(1), s. 12-16.
David Keyt, Plato and the Ship of State, w: Gerasimos Santas (red.), The Blackwell Guide to Plato’s “Republic”, Oxford, Wiley-Blackwell, 2006, s. 189-213.
Mary M. McCabe, Developing the Good itself by itself: Critical Strategies in Plato’s “Euthydemus”, w: Plato Journal, 2002, 2 (online).
https://philpapers.org/rec/MCCDTG
Cary J. Nederman, Giving Thrasymachus his Due: The Political Argument of “Republic” I and its Reception, w: Polis, 2007, 24(1), s. 26-42.
https://www.academia.edu/127871953/Giving_Thrasymachus_his_Due_The_Political_Argument_of_Republic_I_and_its_Reception
Ralph Wedgwood, The Coherence of Thrasymachus, w: Oxford Studies in Ancient Philosophy, 2017, 53, s. 33-63.
https://web.archive.org/web/20110209104150/http://users.ox.ac.uk/~mert1230/Thrasymachus.pdf

classic-editor-remember:

block-editor