Maria Gołębiewska



Informacje

Imię i nazwisko

Maria Gołębiewska

Stopnie i tytuły naukowe

dr hab.

Stanowisko

prof. IFiS PAN

E-mail

maria.golebiewska@ifispan.edu.pl

Pokój

265

Filozofia/Socjologia

Filozofia

Zespół badawczy

Zespół Filozofii Kultury

Obszary zainteresowań naukowych

Zainteresowania badawcze – filozofia współczesna (fenomenologia, filozofia egzystencji, strukturalizm i poststrukturalizm), nowożytne źródła filozofii współczesnej, zagadnienia teoriopoznawcze, językoznawcze i aksjologiczne; obecnie zajmuje się szczegółowo zagadnieniami semantyki, receptywności i performatywności, rozpatrywanymi z odwołaniem do fenomenologii.

 

The fields of research – contemporary philosophy (phenomenology, philosophy of existence, structuralism and post-structuralism), the modern sources of contemporary philosophy, the epistemological, linguistic, and axiological questions; nowadays, her studies concern the topics of semantics, receptivity and performativity, considered in the phenomenological context.

Skrócony biogram

 

Maria Gołębiewska ukończyła studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (magisterium w Katedrze Kultury Polskiej – obecnie Instytut Kultury Polskiej – z zakresu teorii filmu, na temat statusu rzeczywistości w dziele filmowym – 1987, promotor prof. Roch Sulima) oraz w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego (praca magisterska o problemie systematyczności w filozofii Jacques`a Derridy – 1991, promotor prof. Stefan Morawski). Studia doktoranckie odbywała w Szkole Nauk Społecznych Instytutu Filozofii i Socjologii PAN (1992-1996) oraz w École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS) w Paryżu (1996-1997). Tytuł doktora nauk humanistycznych uzyskała w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN na podstawie pracy Problem racjonalności we współczesnej francuskiej filozofii dyskursu (1997), napisanej pod opieką naukową prof. Stefana Morawskiego oraz prof. Vincent Descombes’a (EHESS, Paryż). Od roku 1997 jest zatrudniona w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN (Zespół Filozofii Kultury). W roku 2010 uzyskała habilitację w zakresie filozofii na podstawie dorobku naukowego, a w szczególności książki Wiedza egzystencjalna. O trzech koncepcjach poznania w filozofii egzystencji, w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, gdzie pracuje na stanowisku profesora nadzwyczajnego.

 

W swojej pierwszej książce Maria Gołębiewska zajmowała się problemem racjonalności, poruszanym we współczesnej francuskiej filozofii dyskursu i komunikacji, nazywanej „poststrukturalizmem” (Między wątpieniem a pewnością. O związkach języka i racjonalności w filozofii poststrukturalizmu). Druga książka była poświęcona współczesnej estetyce audiowizualności (Demontaż atrakcji. O estetyce audiowizualności). Obie książki odwołują się do tez fenomenologicznych, dotyczących intencjonalności i konstytucji przedmiotu poznania. Kolejna książka dotyczyła również epistemologicznych zagadnień, zakładanych i rozpatrywanych w filozofii egzystencji, a w szczególności w filozofii Sørena Kierkegaarda, Martina Heideggera i Maurice’a Merleau-Ponty’ego (Wiedza egzystencjalna. O trzech koncepcjach poznania w filozofii egzystencji).

 

Od roku 1996 Maria Gołębiewska realizowała kilka projektów badawczych – były to: projekty realizowane w ramach studiów doktoranckich i stażu naukowego w École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS) w Paryżu, dotyczące filozofii poststrukturalizmu (1996, 1997, 1998), projekt polsko-francuski, dotyczący zagadnienia tożsamości jednostkowej i tożsamości zbiorowych (koordynator, 1999-2002), udział w badaniach medialnych (2003) i koordynacja projektu badawczego, realizowanego na zamówienie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (analizy przekazów medialnych, 2004); w ramach grantu, którego przedmiotem była filozofia polska XX wieku, opublikowała książkę o Karolu Irzykowskim. Wynikiem realizowanych projektów były także inne publikacje, między innymi numer Kultury i Społeczeństwa, w którym zamieszczono teksty ze wspólnej, polsko-francuskiej konferencji (Kultura i Społeczeństwo, 2003, nr 3).

 

Uczestniczyła w wielu konferencjach krajowych, między innymi w ogólnopolskich Zjazdach Filozoficznych (2004, 2008, 2012, 2015, 2019; sekcje filozofii języka i filozofii kultury), w konferencjach Polskiego Towarzystwa Fenomenologicznego i Polskiego Towarzystwa Estetycznego. Od roku 2000 uczestniczyła także w wielu konferencjach międzynarodowych, przede wszystkim o tematyce fenomenologicznej (między innymi 51st International Phenomenology Congress, Rzym, 2001; 5th Annual Conference of the Society for Phenomenology and Media, Helsinki, 2003; The Third World Congress of Phenomenology, Oxford, 2004; konferencja „Socialité et subjectivité. La question de l’héritage dans la philosophie contemporaine”, Praha, 2013; konferencja „Lévinas et la subjectivité”, Praha, 2014).

 

Była współorganizatorem konferencji polsko-francuskich, odbywających się w Polsce i we Francji, które dotyczyły problematyki antropologii filozoficznej i aksjologii (2001, 2002, 2012, 2018). W IFiS PAN organizowała również ogólnopolskie konferencje (Kierkegaard – koncepcje, polemiki, inspiracje, 2013; Normatywność w kulturze. Reguły – argumentacje – praktyki, 2014), których wynikiem są publikacje pokonferencyjne.

 

Dorobek dydaktyczny Marii Gołębiewskiej obejmuje liczne zajęcia prowadzone od roku 1998: konwersatoria specjalistyczne (filozofia poststrukturalizmu, filozofia egzystencji, fenomenologia francuska, semiotyka i semantyka audiowizualności) oraz wykłady z historii filozofii. Były one prowadzone, między innymi, na Uniwersytecie Warszawskim, w Collegium Civitas i w warszawskiej Akademii Teatralnej.

 

Obecnie Maria Gołębiewska prowadzi, rozpoczęte już prace badawcze dotyczące:

1) kwestii semantyki w tradycji fenomenologicznej i we współczesnej fenomenologii, a szczególnie w fenomenologii egzystencjalnej i w fenomenologii prawa,

2) zagadnień normatywności kulturowej w badaniach fenomenologicznych, w strukturalizmie i poststrukturalizmie oraz w performatyce (szczególnie w odwołaniu do filozofii języka i semantyki; między innymi Simone Goyard-Fabre, Jean-François Lyotard, John L. Austin),

3) semiotyki i semantyki działań podmiotu w kulturze (między innymi egzystencjalne, aksjologiczne i etyczne skutki performatyki słownej i wizualnej).

Ogólnym celem tych badań jest opisanie statusu podmiotu percepcji i podmiotu działania w zmieniających się warunkach aksjologicznych i normatywnych współczesnej kultury, określenie roli podmiotu w ustanawianiu znaczeń i wartości oraz w nadawaniu znaczeń własnej egzystencji.

 

Wybrane publikacje

Książki:

1) Między wątpieniem a pewnością. O związkach języka i racjonalności w filozofii poststrukturalizmu, Kraków, TAiWPN Universitas, 2003, stron 279,

2) Demontaż atrakcji. O estetyce audiowizualności, Gdańsk, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2003, stron 335,

3) Rzeczywistość i przedstawienie. O tezach filozoficznych Karola Irzykowskiego, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2006, stron 317,

4) Wiedza egzystencjalna. O trzech koncepcjach poznania w filozofii egzystencji, Warszawa, Fundacja Aletheia, 2008, stron 491.

 

Redakcje książek:

1) Nadawać znaczenie. Uwagi o filozofii kultury, red. Maria Gołębiewska, Andrzej Leder, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2013, stron 290,

2) L’homme démocratique. Perspectives de recherche, red. Maria Gołębiewska, Andrzej Leder, Paul Zawadzki, Frankfurt am Main, Peter Lang Edition, 2014, stron 214,

3) Studia o filozofii Sørena Kierkegaarda. Koncepcje, polemiki, inspiracje, red. Maria Gołębiewska, tom XIV serii Studia z filozofii systematycznej, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2015, stron 447,

4) Cultural Normativity. Between Philosophical Apriority and Social Practices, red. Maria Gołębiewska, Frankfurt am Main, Peter Lang Edition, 2017, stron 234.

 

Artykuły w publikacjach książkowych:

1) Relacja: nieświadomość – figura w myśli Jean-François Lyotarda, w: Nieświadomość jako kategoria filozoficzna, red. Alina Motycka, Wojciech Wrzosek, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2000, s. 150-161,

2) Derridy refleksje na temat pustki – polemika ze strukturalizmem, w: Człowiek i pustka, red. Zbigniew Hull, Witold Tulibacki, Olsztyn, Wydawnictwo OSW, 2000, s. 55-65,

3) Pytania o estetykę obrazu cyfrowego, w: Aesthetica perennis?, red. Leszek Sosnowski, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 187-197,

4) Estetyka i anestetyka, w: Estetyka reklamy, red. Michał Ostrowicki, Kraków, Art-Tekst, 2002, s. 205-220,

5) Aksjologia a emocje. O emocjonalnych źródłach wartościowania, w: Wiedza a uczucia, red. Alina Motycka, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2003, s. 85-116,

6) Rzeczywistość – kategoria myśli potocznej, w: Spotkania Platońskie. W dobie rozumu rozproszonego wracamy do korzeni, red. Alina Motycka, Seweryn Blandzi, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2004, s. 166-173,

7) Intentionality and the ‘Being-in-the-Language’ of Michel Foucault, w: Analecta Husserliana, volume LXXIX, Dordrecht, Kluwer Academic Publishers, 2004, s. 349-362,

8) Komunikacja medialna jako kontekst My lokalnego – propozycje analityczne, w: Oblicza lokalności. Tradycja i współczesność, red. Joanna Kurczewska, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2004, s. 42-56,

9) Prawda a metafora, w: Wiedza a prawda, red. Alina Motycka, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2005, s. 94-106,

10) Discussion on the notions of ‘life’ and ‘existentia’ in the philosophical conceptions of Heidegger and Merleau-Ponty, artykuł w: Analecta Husserliana. Logos of Phenomenology and Phenomenology of the Logos, volume LXXXIX, Dordrecht, Springer, 2006 (publikacja pokonferencyjna – The Third World Congress of Phenomenology), s. 93-99,

11) Gestalt i jego poznawcza rola według Maurice`a Merleau-Ponty`ego, w: Formy reprezentacji umysłowych, red. Robert Piłat, Marian Walczak, Szymon Wróbel, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2006, s. 194-210,

12) Filozofia kultury a kulturowe uprawomocnienie, w: Co to jest filozofia kultury?, red. Zofia Rosińska, Joanna Michalik, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2006, s. 60-72,

13) Doświadczenie egzystencjalne według Maurice`a Merleau-Ponty`ego, w: Nowoczesność jako doświadczenie, red. Ryszard Nycz, Anna Zeidler-Janiszewska, Kraków, TAiWPN Universitas, 2006, s. 283-306,

14) Komentarze Derridy do koncepcji znaku Heideggera, w: Derrida / addired, red. Danuta Ulicka, Łukasz Wróbel, Pułtusk, Akademia Humanistyczna, 2006, s. 349-367,

15) Wiedza w kulturze a wiedza o kulturze, w: Wiedza a kultura, red. Alina Motycka, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2007, s. 143-160,

16) Zagadnienie teraźniejszości w filozofii Maurice`a Merleau-Ponty`ego, w: Wokół fenomenologii francuskiej. Możliwości – pokrewieństwa – konfrontacje, red. Iwona Lorenc, Jacek Migasiński, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2007, s. 50-75,

17) Wyrazistość jako cecha przekazów kultury, w: ‘Kres logocentryzmu’ i jego kulturowe konsekwencje, red. Elżbieta Winiecka, Michał Larek, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2009, s. 6378,

18) Rodzaje wiedzy według Sørena Kierkegaarda, w: Rezonujący rozum nauki a rozumność intuicji, red. Seweryn Blandzi, Grażyna Żurkowska, Toruń, Bydgoszcz, Warszawa, Wydawnictwo Rolewski, Wydawnictwo Uczelniane WSGB, Wydawnictwo IFiS PAN, 2009, s. 294-305,

19) Koncepcja figury i dyskursu Jean-François Lyotarda, w: French Theory w Polsce, red. Ewa Domańska, Mirosław Loba, Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, 2010, s. 386-407,

20) Zagadnienie tragiczności w filozofii Miguela de Unamuno, w: Nieświadomość i transcendencja, red. Joanna Michalik, Warszawa, Eneteia, 2011, s. 493-513,

21) Wartości estetyczne a czynności performatywne w kulturze, w: Estetyka pośród kultur, red. Krystyna Wilkoszewska, Kraków, TAiWPN Universitas, 2012, s. 129-138,

22) Performatyka milczenia, w: Zwrot performatywny w estetyce, red. Lilianna Bieszczad, Kraków, Wydawnictwo Libron, 2013, s. 347-356,

23) Wstęp, czyli o kulturowych warunkach nadawania sensu, w: Nadawać znaczenie. Uwagi o filozofii kultury, red. Maria Gołębiewska, Andrzej Leder, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2013, s. 11-40,

24) Zagadnienia semantyki w filozofii egzystencji, w: Nadawać znaczenie. Uwagi o filozofii kultury, red. Maria Gołębiewska, Andrzej Leder, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2013, s. 215-248,

25) Wartościowanie estetyczne i status wartości według Jean‐Marie Schaeffera, w: Piękno obecne/nieobecne, red. Ewa Zgolińska, Siedlce, Wydawnictwo UPH, 2013, s. 59-70,

26) Koncepcja wyboru etycznego Sørena Kierkegaarda, w: Polifoniczny świat Kierkegaarda. Księga Honorowa dedykowana Profesorowi Karolowi Toeplitzowi, red. Edward Kasperski, Maria Urbańska-Bożek, Gdańsk, Pomorskie Towarzystwo Filozoficzno-Teologiczne, 2014, s. 219-235,
27) Inspiracje Schellingiańskim zagadnieniem konstrukcji w koncepcji historii Sørena Kierkegaarda, w: W kręgu Kierkegaarda, red. Antoni Szwed, Warszawa-Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2014, s. 184-202,
28) Le rôle du sujet rétroactif dans la société démocratique, w: L’homme démocratique. Perspectives de recherche, red. Maria Gołębiewska, Andrzej Leder, Paul Zawadzki, Frankfurt am Main, Peter Lang Edition, 2014, s. 149-160,
29) Patetyczność jako kategoria myśli Sørena Kierkegaarda, w: Studia o filozofii Sørena Kierkegaarda. Koncepcje, polemiki, inspiracje, red. Maria Gołębiewska, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2015, s. 67-89,
30) Afektywne intencje w performatyce Johna L. Austina a kulturowa prawomocność, w: Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym, red. Ryszard Nycz, Anna Łebkowska, Agnieszka Dauksza, Warszawa, Wydawnictwo IBL PAN, 2015, s. 135-150,
31) Naturalizacja mitu według Rolanda Barthes’a, w: Imperium Rolanda Barthes’a, red. Anna Grzegorczyk, Agnieszka Kaczmarek, Katarzyna Machtyl, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016, s. 81-93,

32) Koncepcja konstrukcji i „pierwiastka konstrukcyjnego” według Karola Irzykowskiego, w: Świat idei i lektur – twórczość Karola Irzykowskiego, red. Hanna Ratuszna, Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK, 2016, s. 19-32,

33) Indywidualne intencje a konwencje kultury (milczenie jako nienormatywna performatywność?), w: Przemiany kulturowe we współczesnej Polsce. Ramy, właściwości, epizody, red. Joanna Kurczewska, Marta Karkowska, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2016, s. 17-35,

34) Koncepcja historii Norberta Eliasa a zagadnienie utopii, w: Utopia obecna / nieobecna, red. Ewa J. Zgolińska, Siedlce, Wydawnictwo UPH, 2016, s. 31-61,

35) Introduction, or the Cultural Conditioning of Normativity, w: Cultural Normativity. Between Philosophical Apriority and Social Practices, red. Maria Gołębiewska, Frankfurt am Main, Peter Lang Edition, 2017, s. 7-15,

36) Cultural Normativity and Normativity in Culture, w: Cultural Normativity. Between Philosophical Apriority and Social Practices, red. Maria Gołębiewska, Frankfurt am Main, Peter Lang Edition, 2017, s. 41-57,

37) Język empiryczny według Maurice’a Merleau-Ponty’ego – źródła i inspiracje tezami Ferdinanda de Saussure’a, w: Kurs na Ferdinanda de Saussure’a, red. Anna Grzegorczyk, Agnieszka Kaczmarek, Katarzyna Machtyl, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2017, s. 247-261,

38) Modernistyczna architektura na czasie – fenomenologia architektury Kennetha Framptona, w: Media, nowe media czy post-media sztuki?, red. Aleksandra Łukaszewicz-Alcaraz, Joanna Szczepanik, Kalina Kukiełko-Rogozińska, Łukasz Musielak, Szczecin, Wydawnictwo Naukowe WMiNM Akademii Sztuki, 2019, s. 141-153,

39) Dialektyka rozpaczy w „Chorobie na śmierć” Sørena Kierkegaarda, w: Kierkegaard, czyli mowy na piątkowym zebraniu dla wspólnie pogrzebanych. Pamięci Profesora Edwarda Kasperskiego, red. Jacek A. Prokopski, Maria Urbańska-Bożek, Kęty & Warszawa, Wydawnictwo Marek Derewiecki & Wydawnictwo ChAT, 2019, s. 195-223.

 

Artykuły w czasopismach:

1) O samozwrotności tekstu reklamowego, w: Kultura i Społeczeństwo, 1997, nr 3, s. 111-128,

2) O przemocy kultury obrazu (według Michela Foucaulta), w: Res Publica Nowa, 1998, nr 2-3, s. 67-72,

3) Język, tekst i metafora w koncepcjach kognitywistów, w: Przegląd Filozoficzny. Nowa seria, 1999, nr 4 (32), s. 35-54,

4) Kamp jako postawa estetyczna – o postmodernistycznych uwikłaniach, w: Sztuka i Filozofia, 1999, nr 17, s. 27-48,

5) Derridy zmagania z nowożytnością, w: Kultura i Społeczeństwo, 2000, nr 4, s. 87-108,

6) Dyskusja nad naukowym statusem myśli postmodernistycznej (Sokal, Bricmont), w: Zagadnienia Naukoznawstwa, 2000, nr 2-3 (144-145), s. 323-330,

7) Laurent Jullier – pytania o postmodernistyczne kino, w: Kwartalnik Filmowy, 2000, nr 29-30, s. 237-248,

8) O arbitralności filozofowania, w: Przegląd Filozoficzny. Nowa seria, 2000, nr 2 (34), s. 261-265,

9) Poststrukturalizm – pytania o racjonalność koncepcji, w: Zagadnienia Naukoznawstwa, 2001, nr 2 (148), s. 271-286,

10) Estetyka i anestetyka w reklamie społecznej, w: Sztuka i Filozofia, 2002, nr 21, s. 119-136,

11) Montaż i przestrzeń atrakcji, w: Kwartalnik Filmowy, 2002, nr 39-40, s. 6-19,

12) Wybór etyczny według Kierkegaarda a tożsamość w kulturze medialnej, w: Teksty Drugie, 2002, nr 3 (75), s. 152-165,

13) Znaczenia i wartości w reklamie – analiza kulturologiczna, w: Kultura i Społeczeństwo, 2002, nr 1, s. 73-89,

14) Konstytucja My w fenomenologii i poststrukturalizmie, w: Kultura i Społeczeństwo (redakcja naukowa numeru), 2003, nr 3, s. 43-58,

15) Dzieło sztuki w sieci komunikacji – próba zastosowania teorii estetycznej Karola Irzykowskiego, w: Sztuka i Filozofia, 2004, nr 25, s. 93-108,

16) Bezkres i przekaz, w: Kultura Popularna, 2004, nr 3 (9), s. 91-97,

17) Filozofia egzystencji a podmiot poznania, w: Zagadnienia Naukoznawstwa, 2004, nr 2 (160), s. 241-247,

18) Sensotwórcza rola ciała w samopoznaniu według Maurice`a Merleau-Ponty`ego, w: Teksty Drugie, 2004, nr 1-2 (85-86), s. 237-251,

19) Karol Irzykowski i postawa klerka, w: Kwartalnik Filmowy, 2005, nr 49-50, s. 258-268,

20) Koncepcja treści i formy w pismach Karola Irzykowskiego, w: Tekstualia, 2005, nr 3, s. 47-61,

21) Koncepcja sensu w semiotyce egzystencjalnej Maurice`a Merleau-Ponty`ego, w: Sztuka i Filozofia, 2006, nr 29, s. 183-198,

22) Koncepcja dzieła sztuki Karola Irzykowskiego – aspekt estetyczny i poznawczy, w: Przestrzenie Teorii, red. Anna Krajewska (czasopismo UAM), Poznań, Wydawnictwo UAM, 2006, nr 6, s. 103-119,

23) Koncepcja istnienia i egzystencji w myśli Sørena Kierkegaarda, w: Przegląd Filozoficzny. Nowa seria, 2007, nr 3 (63), s. 331-346,

24) Powtórzenie w myśli Sørena Kierkegaarda, w: Przestrzenie Teorii, red. Anna Krajewska (czasopismo UAM), Poznań, Wydawnictwo UAM, 2007, nr 8, s. 123-141,

25) Sens a ekspresja według Maurice`a Merleau-Ponty`ego, w: Sztuka i Filozofia, 2008, nr 33, s. 21-34,

26) Husserl a transcendentalna fenomenologia egzystencji Heideggera, w: Przegląd Filozoficzny. Nowa seria, 2009, nr 4 (72), s. 193-214,

27) Antropologia obrazu i słowniki wizualne (Kwestionariusz kultury wizualnej), w: Kultura i Społeczeństwo, 2009, nr 4, s. 23-25,

28) Ogląd wewnętrzny w koncepcji obrazu i figury Jean-François Lyotarda, w: Sztuka i Filozofia, 2011, nr 38-39, s. 142-151,

29) Wpływ formalizmu rosyjskiego na teorię filmu Christiana Metza, w: Strukturalizm, 2012, tom 92, Strukturalizm w Europie Środkowej i Wschodniej. Wizje i rewizje, Warszawa, Wydawnictwo IBL PAN, s. 460-470,

30) Zmowa jako relacja podmiotu z Innym, w: Sztuka i Filozofia, 2013, nr 43, s. 17-29,

31) Henri Bergson a Karol Irzykowski – inspiracje i paralele, w: Prace Polonistyczne, 2015, seria LXX (Transfer kulturowy czy narracje tożsamościowe? Polsko-francuskie spotkania literatur, kultur, tradycji), s. 81-99,

32) The Phenomenological Critique of Law according to Simone Goyard-Fabre, w: Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, 2016, vol. 61 Supplement Phenomenology and Social Sciences, s. 149-163,

33) Transcendentny horyzont wartości w fenomenologii prawa Simone Goyard-Fabre, w: Filo-Sofija, 2016, nr 2 (33) Problemy fenomenologii wartości, s. 45-58,

34) Foremne i nieforemne – wyzwanie antropologiczne?, w: Sztuka i Filozofia, 2016, nr 49 Estetyka środowiska, s. 5-16,

35) Le statut de l’expression et de l’expressivité dans la philosophie de Maurice Merleau-Ponty (avant « Le Visible et l’Invisible »), w: Fenomenologia, 2017, nr 15, s. 65-76,

36) Przypomnienie, przesłanie i przykład – „Pisma późne” Sørena Kierkegaarda, w: Kronos, 2017, nr 1 (40), s. 291-505,

37) Pierwiastek pałubiczny, konstrukcja i akulturacja w „Pałubie” Karola Irzykowskiego, w: Prace Polonistyczne, 2017, seria LXXII, s. 87-102,

38) The Issue of Idealisation in “The Philosophy of Money” by Georg Simmel, w: Polish Sociological Review, 2018, nr 4 (204), s. 463-475,

39) Edmund Husserl’s Semantics and the Critical Theses of Late Structuralism, w: Eidos. A Journal for Philosophy of Culture, 2019, tom 3, nr 1 (7) Being-in-Language, s. 30-50 [http://eidos.uw.edu.pl/edmund-husserls-semantics-and-the-critical-theses-of-late-structuralism],

40) Patheticness and Mundane Phenomenalisation of Transcendence according to Kierkegaard, w: Open Theology, 2019, tom 5, nr 1 (Phenomenology of Religious Experience III: Visuality, Imagination, and the Lifeworld), red. Olga Louchakova-Schwartz, Martin Nitsche, s. 332-346[https://www.degruyter.com/downloadpdf/j/opth.2019.5.issue-1/opth-2019-0026/opth-2019-0026.pdf],

41) Receptywność podmiotu i oceny estetyczne według Nicolasa Malebranche’a, w: Ethos, 2019, tom 32, nr 3 (127) Piękno, s. 255-279,

42) The Performative Aspects of Metaphor: The Metaphorization of Silence between Intentionality and Conventionality, w: Eidos. A Journal for Philosophy of Culture, 2019, tom 3, nr 4(10) Transformations of Culture: Signs, Symbols, Images, s. 5-20 [eidos.uw.edu.pl/the-performative-aspects-of-metaphor-the-metaphorization-of-silence-between-intentionality-and-conventionality].

 

Tłumaczenia książek:

1) tłumaczenie książki – Roland Barthes, S/Z, Warszawa, Wydawnictwo KR, 1999, stron 313, wraz z Michałem P. Markowskim,

2) tłumaczenie książki – Jacques Derrida, Chora, Warszawa, Wydawnictwo KR, 1999, stron 94.

 

 

***

Maria Gołębiewska – philosopher and philologist; graduated from the University of Warsaw: at the Department of the Polish Philology and Literature (Master’s degree, M.A. 1987 – dissertation concerning the theory of film, on the status of reality in the movie work, the tutor – Professor Roch Sulima) and at the Institute of Philosophy (M.A. 1991– dissertation on the problem of regularity in the philosophy of Jacques Derrida, the tutor – Professor Stefan Morawski). Next, she studied at the Graduate School for Social Research at the Institute of Philosophy and Sociology of the Polish Academy of Sciences (1992-1996) and at the EHESS (École des Hautes Études en Sciences Sociales) in Paris (1996-1997). She got a doctor’s degree (Ph.D.) at the Institute of Philosophy and Sociology of the Polish Academy of Sciences (1997 – dissertation The Problem of Rationality in the Contemporary French Philosophy of Discourse; the tutors –Stefan Morawski and Vincent Descombes). She was qualified as Associate Professor (2010 –the book Wiedza egzystencjalna. O trzech koncepcjach poznania w filozofii egzystencji [“Existential Knowledge. On Three Conceptions of Cognition in the Philosophy of Existence”: Søren Kierkegaard, Martin Heidegger, Maurice Merleau-Ponty] at the Institute of Philosophy and Sociology of the Polish Academy of Sciences, where she works since 1997.

 

In the first book, Maria Gołębiewska pondered on the problem of rationality in the French post-structural philosophy (Między wątpieniem a pewnością. O związkach języka i racjonalności w filozofii poststrukturalizmu) [„Between Doubt and Certainty. On the Links of Language and Rationality in the Post-Structural Philosophy”]. In the second book, she characterised the contemporary aesthetics of audiovisuality (Demontaż atrakcji. O estetyce audiowizualności) [“Demontage of Attraction. On the Aesthetics of Audiovisuality”]. Both books relate to the phenomenological theses concerning the intentionality and the constitution of the object of cognition. Her next book concerns the epistemological questions supposed and presupposed in the philosophy of existence, particularly in the philosophy of Søren Kierkegaard, Martin Heidegger, and Maurice Merleau-Ponty (Wiedza egzystencjalna. O trzech koncepcjach poznania w filozofii egzystencji) [“Existential Knowledge. On Three Conceptions of Cognition in the Philosophy of Existence”].

 

Since 1996 Maria Gołębiewska realised several projects of research – among others the project concerning the philosophy of post-structuralism (during the doctoral studies and scientific sojourn at the EHESS in Paris – 1996, 1997, 1998) and the Polish-French project concerning the question of the individual and collective identities (the co-ordinator, 1999-2002).

 

She participated in the many Polish and international conferences, first of all relating to the phenomenology (among others 51st International Phenomenology Congress, Rome, 2001; 5th Annual Conference of the Society for Phenomenology and Media, Helsinki, 2003; The Third World Congress of Phenomenology, Oxford, 2004; conference “Socialité et subjectivité. La question de l’héritage dans la philosophie contemporaine”, Praha, 2013; conference “Lévinas et la subjectivité”, Praha, 2014).

 

She was the co-organiser of the Polish and Polish-French conferences, being holding in Poland and in France, which related to the problems of philosophical anthropology and axiology (2001, 2002, 2012, 2013, 2014, 2018).

 

The didactic activities of Maria Gołębiewska – numerous courses concerning the history of philosophy, French phenomenology, philosophy of existence, post-structuralism and semiotics of audiovisual culture – were conducted, among others, at the University of Warsaw and at the Warsaw Academy for Theatrical Studies.

 

Currently, Maria Gołębiewska is carrying out and continuing research projects:

1) on the semantic matters in the phenomenological tradition and contemporary phenomenology, particularly in existential phenomenology and the phenomenology of law,

2) on the question of cultural normativity in the phenomenological, structuralist and post-structuralist studies, as well as in the performative theory of speech acts (particularly in the context of the philosophy of language and semantics; among others Jean-François Lyotard),

3) on the semiotic and semantic profiles of subjective cultural activities (among others on some existential, axiological and ethical results of the performative, verbal and visual activities).

The general aim of the research is to describe a status of the perceptive and acting subject in the fluent, axiological and normative conditions of contemporary culture, to define a subjective role in the constitution of meanings and values, as well as in the constitution of sense of one’s own personal existence.

 

Selected Publications

 

Books:

1) Między wątpieniem a pewnością. O związkach języka i racjonalności w filozofii poststrukturalizmu [“Between Doubt and Certainty. On the Links of Language and Rationality in the Post-Structural Philosophy”], Kraków, Universitas, 2003,

2) Demontaż atrakcji. O estetyce audiowizualności [“Demontage of Attraction. On the Aesthetics of Audiovisuality”], Gdańsk, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2003,

3) Rzeczywistość i przedstawienie. O tezach filozoficznych Karola Irzykowskiego [“Reality and Representation. On the Philosophical Theses of Karol Irzykowski”] Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN, 2006,

4) Wiedza egzystencjalna. O trzech koncepcjach poznania w filozofii egzystencji [“Existential Knowledge. On Three Conceptions of Cognition in the Philosophy of Existence”: Søren Kierkegaard, Martin Heidegger, Maurice Merleau-Ponty], Warszawa, Fundacja Aletheia, 2008,

5) L’homme démocratique. Perspectives de recherche, ed. Maria Gołębiewska, Andrzej Leder, Paul Zawadzki, Frankfurt am Main, Peter Lang Edition, 2014,

6) Cultural Normativity. Between Philosophical Apriority and Social Practices, ed. Maria Gołębiewska, Frankfurt am Main, Peter Lang Edition, 2017.

 

Articles:

1) Intentionality and the ‘Being-in-the-Language’ of Michel Foucault, [in:] Analecta Husserliana, vol. LXXIX, Dordrecht, Kluwer Academic Publishers, 2004, pp. 349-362,

2) Discussion on the notions of ‘life’ and ‘existentia’ in the philosophical conceptions of Heidegger and Merleau-Ponty, [in:] Analecta Husserliana. Logos of Phenomenology and Phenomenology of the Logos, vol. LXXXIX, Dordrecht, Springer, 2006, pp. 93-99,

3) Le rôle du sujet rétroactif dans la société démocratique, [in:] L’homme démocratique. Perspectives de recherche, ed. Maria Gołębiewska, Andrzej Leder, Paul Zawadzki, Frankfurt am Main, Peter Lang Edition, 2014, pp. 149-160,

4) Cultural Normativity and Normativity in Culture, [in:] Cultural Normativity. Between Philosophical Apriority and Social Practices, ed. Maria Gołębiewska, Frankfurt am Main, Peter Lang Edition, 2017, pp. 41-57,

5) The Issue of Idealisation in “The Philosophy of Money” by Georg Simmel, [in:] Polish Sociological Review, 2018, no 4 (204), pp. 463-475,

6) Edmund Husserl’s Semantics and the Critical Theses of Late Structuralism, [in:] Eidos. A Journal for Philosophy of Culture, 2019, vol. 3, no 1 (7) Being-in-Language, pp. 30-50 [http://eidos.uw.edu.pl/edmund-husserls-semantics-and-the-critical-theses-of-late-structuralism],

7) Patheticness and Mundane Phenomenalisation of Transcendence according to Kierkegaard, w: Open Theology, 2019, vol. 5, no 1 (Phenomenology of Religious Experience III: Visuality, Imagination, and the Lifeworld), ed. Olga Louchakova-Schwartz, Martin Nitsche, pp. 332-346 [https://www.degruyter.com/downloadpdf/j/

opth.2019.5.issue-1/opth-2019-0026/opth-2019-0026.pdf],

8) The Performative Aspects of Metaphor: The Metaphorization of Silence between Intentionality and Conventionality, [in:] Eidos. A Journal for Philosophy of Culture, 2019, vol. 3, no 4 (10) Transformations of Culture: Signs, Symbols, Images, s. 5-20 [http://eidos.uw.edu.pl/the-performative-aspects-of-metaphor-the-metaphorization-of-silence-between-intentionality-and-conventionality].

 

 

Print Friendly, PDF & Email

IFiS PAN

Log In

Create an account
Europejski Sondaż Społeczny | European Social SurveyEuropejski Sondaż Społeczny | European Social Survey