Dyskryminacja to nierówne traktowanie osób ze względu na określone cechy, takie jak płeć, wiek, rasa, narodowość, religia, orientacja seksualna, niepełnosprawność czy światopogląd. W polskim systemie prawnym ochrona przed dyskryminacją jest zagwarantowana przez Konstytucję RP oraz szereg ustaw i aktów prawnych.
Przepisy
- podstawowym aktem prawnym chroniącym przed dyskryminacją jest Konstytucja RP, której art. 32 stanowi, że wszyscy obywatele są równi wobec prawa i nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym czy gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny;
- dodatkowo, ustawa z 3 grudnia 2010 r. O wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (tzw. ustawa antydyskryminacyjna) określa środki ochrony prawnej przed nierównym traktowaniem w różnych obszarach życia, m.in. w zatrudnieniu, edukacji, dostępie do dóbr i usług;
- Kodeks Pracy zawiera także przepisy przeciwdziałające dyskryminacji w zatrudnieniu, nakładając na pracodawców obowiązek równego traktowania pracowników.
Ochrona przed dyskryminacją
Polskie prawo przewiduje surowe konsekwencje za dyskryminację, w tym możliwość dochodzenia odszkodowania, a w niektórych przypadkach – odpowiedzialność karną. W przypadku naruszenia zakazu dyskryminacji, poszkodowany może dochodzić swoich praw przed sądem lub skorzystać z pomocy instytucji takich jak Rzecznik Praw Obywatelskich czy Państwowa Inspekcja Pracy.
Dyskryminacja w miejscu pracy
Kodeks Pracy zawiera także przepisy przeciwdziałające dyskryminacji w zatrudnieniu, nakładając na pracodawców obowiązek równego traktowania pracowników. Dyskryminacja w miejscu pracy może przybierać różne formy, takie jak nierówne wynagrodzenie, brak awansu, mobbing czy nieuzasadnione zwolnienie. Pracownik, który czuje się dyskryminowany, może dochodzić swoich praw poprzez zgłoszenie sprawy do pracodawcy, Państwowej Inspekcji Pracy, Rzecznika Praw Obywatelskich lub skierowanie sprawy do sądu pracy.
Jeśli dyskryminacja ma miejsce między pracownikami, odpowiedzialność za przeciwdziałanie takiemu zachowaniu spoczywa na pracodawcy. Powinien on reagować na zgłoszenia i zapobiegać przypadkom dyskryminacji w miejscu pracy poprzez odpowiednie procedury. W naszym Instytucie procedury te ujęte są w Zasadach przeciwdziałania dyskryminacji i molestowaniu seksualnemu w IFiS PAN
- classic-editor-remember:
- block-editor